Waarom zijn hechte relaties zo cruciaal voor ons welzijn en ons geluk? Relaties met anderen creëren een psychologisch veilige ruimte die ons toelaat te exploreren en te leren. Wanneer wij ons veilig en ondersteund voelen, moeten we ons handelen niet meer reduceren tot ‘overlevingstaken’, zoals reageren op gevaar of het vinden van onze volgende maaltijd. In verbinding met anderen zijn we in staat onze wereld te ontdekken, waardoor we reserves opbouwen voor tijden van spanning en tegenspoed.
Elke keer als we anderen koesteren, koesteren we onszelf
Tot een groep behoren geeft een gevoel van identiteit. Het helpt ons onszelf te ontdekken en deel uit te maken van iets groters dan onszelf. Uit onderzoek blijkt dat mensen met sterke sociale connecties minder stressgerelateerde problemen hebben, een lager risico vertonen op mentale ziekte en sneller herstellen van trauma’s of ziektes. Ook blijkt dat mensen gelukkiger zijn als ze met anderen zijn dan alleen – en deze boost in geluk geldt zowel voor introverte mensen als voor extraverte. Men heeft ook ontdekt dat gelukkige mensen plezieriger zijn, hulpvaardiger en socialer. Dus onder de mensen zijn maakt ons gelukkiger. Wanneer we gelukkiger zijn, zijn we zelf ook vrolijker, waardoor we automatisch een opwaartse spiraal creëren in onze omgeving.
Geluk kan ook ongelooflijk besmettelijk zijn.
Psycholoog James H. Fowler bestudeerde data van meer dan 5000 mensen over een periode van twintig jaar en hij vond niet alleen een statistisch verband tussen het geluk van mensen en dat van hun vrienden, maar ook tussen het geluk van mensen en dat van de vrienden van hun vrienden. Het positieve effect dat ontstaat door je met anderen te verbinden, is erg duurzaam. Absoluut een factor die je dus als coach onder de aandacht van de bedrijfsleiding dient te brengen als je daartoe de kans krijgt.
Een gevoel van veiligheid
Ergens bijhoren is voor mensen belangrijk om te kunnen groeien naar zelfstandigheid en naar innerlijke vrijheid en maturiteit. We hebben een aangeboren nood in ons hart om ons te identificeren met een groep, voor bescherming en veiligheid, om onze identiteit te ontdekken en te bevestigen en ten slotte om de groep te gebruiken om tegenover haar onze goedheid en waarde te kunnen bewijzen.
Het vraagt niet veel moeite om te zien dat de gelukkigste mensen die we kennen diegenen zijn die hun onderlinge afhankelijkheid herkennen en die warme en waarderende relaties met de mensen om hen heen koesteren. Die afhankelijkheid is voor ieder mens waarschijnlijk de meest directe oorzaak van geluk, maar ook van lijden. Niemand houdt er namelijk van om te worden bekritiseerd en iedereen heeft wel een hekel aan de zure smaak die afkeuring voor dagen of zelfs jaren nalaat. Maar als je eenmaal zelf een echte bron van steun en aanmoediging bent voor de mensen om je heen, heb je nooit een tekort aan vrienden.
Aan de basis van de sterkste en langdurigste relaties ligt een oprechte wens om de andere persoon gelukkig te zien. Met het cultiveren van dit idee zet je een keten van gebeurtenissen in beweging die je leren om op te treden met meer warmte en vriendelijkheid, wat natuurlijk maakt dat er meer kans is dat de anderen op hun beurt naar jou toe positiever handelen.
Concrete actie
Het komt er dus op aan dat op het werk de juiste omstandigheden moeten worden gecreëerd, bijvoorbeeld door leidinggevenden, waardoor mensen makkelijk de mogelijkheid hebben om met elkaar te verbinden. Ook moeten ze ervoor zorgen dat verbindingen tussen mensen plaatsvinden in een respectvolle, vrolijke en constructieve atmosfeer. Je zult hen als coach dus moeten trachten te motiveren om in te grijpen op tastbare dingen, zoals de werkomgeving, en op minder tastbare dingen, zoals de cultuur.
De juiste werkomgeving voor verbinding tussen mensen
Er zijn tientallen zaken die men kan doen om de verbinding tussen mensen te maximaliseren. Een paar voorbeelden:
- Een aangename koffiecorner (met gratis koffie) waar mensen met elkaar kunnen connecteren. Een echte ‘breakruimte’ waar mensen even kunnen ontspannen en kunnen loskomen van hun taak. Net zoals ze thuis zouden doen.
- Het bedrijfsrestaurant is vaak een kille eetzaal. Deze plaats kan mits kleine ingrepen gevoelsmatig warmer worden. Speelt er muziek op de achtergrond?
- Plekken op de werkvloer waar mensen makkelijk samen kunnen zitten om dingen te bespreken. Dus los van de klassieke vergaderruimtes, ook voor wat meer informele, gemoedelijke plekjes.
- Een open werkruimte waar het makkelijk is om ‘met elkaar te verbinden’ (zo weinig mogelijk afzonderlijke bureaus, afscheidingen …). Uiteraard moet er wel voor gezorgd worden dat niemand moeilijkheden ondervindt om zich optimaal te concentreren op het werk.
- Zo minimaal mogelijk gebruik van interne mail door deze bijvoorbeeld tussen bepaalde uren te blokkeren. Op die manier ‘verplicht’ men mensen om naar elkaar toe te stappen of minstens de telefoon te nemen. E-mail is erg verslavend, omdat het een onmiddellijke bevrediging genereert (druk op send en je krijgt het gevoel task done), maar het is ook een killer van sociaal contact en een bron van misverstanden, door het vaak ontbreken van nuanceringen die in persoonlijk contact wel gelegd worden.
- Ook carpooling kan gefaciliteerd worden of andere creatieve initiatieven die het samen naar het werk rijden bevorderen (bijvoorbeeld de fietsuitrusting sponseren van mensen die beslissen om samen te rijden).
Een cultuur die verbinding bevordert
Trek de aandacht van je coachee op het belang van elk individu in een meeting. Als jouw coachee het niet nodig zou vinden dat iedereen die in een vergadering zit ook aan bod komt, dan betekent dit dat iedereen die er zit er niet noodzakelijk hoeft te zitten. Er zijn verschillende mogelijkheden om de interactie te maximaliseren. Zo maken sommige bedrijven gebruik van de sociocratie. Dat is een bestuursvorm die uitgaat van de ‘gelijkwaardigheid van individuen’. Die gelijkwaardigheid komt niet tot uiting in het one man, one vote-principe van de democratie, maar in het principe dat een besluit alleen genomen kan worden wanneer alle aanwezigen geen overwegend beargumenteerd bezwaar hebben tegen het nemen van dat besluit. Maar er zijn tal van andere technieken, zoals de hoeden van Edward de Bono, die groepen kunnen helpen om de interactie in het besluitvormingsproces te maximaliseren.
Laat geen enkele meeting plaatsvinden zonder dat iemand eerst een grap vertelt
Ook is het zo belangrijk dat er regelmatig plezier gemaakt wordt. Humor werkt ondersteunend bij de verbinding tussen mensen. Waarom lanceer je eens niet het idee dat er geen enkele meeting kan plaatsvinden zonder dat er eerst door iemand een grap verteld wordt?
Oordelen en bevooroordelen is vaak de oorzaak van het verminderen van persoonlijk comfort bij medewerkers en het tanen van wederzijds vertrouwen. Help daarom mee een cultuur te initiëren die gelijkwaardigheid uitstraalt. Dus geen waar het vergoedingssysteem of erkenningssysteem mensen tegen elkaar opzet en zorgt voor een interne concurrentie in plaats van een externe. Stimuleer je coachee in de reflectie over een groepssysteem, waarbij het belang van de individuele prestatie gewaardeerd wordt als een essentieel element van het behalen van een gezamenlijk gewenst resultaat. Op die manier betrekt men mensen in een groter objectief en versmal je hun drive niet tot het eigen overleven.
E-mail is een killer van sociaal contact en een bron van misverstanden.
Deze opsomming is uiteraard zowel voor bedrijfscultuur- als omgevingsfactoren niet volledig. Met deze concrete voorbeelden wil ik enkel het belang onderstrepen van het relationele aspect in het bedrijf en enkele manieren aanreiken om dit te bevorderen. Er bestaat trouwens ook geen ‘toverformule’. Grijp deze punten hierboven dan ook eerder aan als ‘aandrijfriem’ voor een open bevraging met je coachees. Een bevraging die erop gericht is te ontdekken welke zaken er allemaal zouden moeten of kunnen gebeuren opdat zij zich makkelijker kunnen verbinden met anderen. En tot slot: zorg ervoor dat ze zich na deze bevraging zelf verantwoordelijk maken voor de uitkomst.
Door: Bart De Bondt. Hij is executive coach en keynote speaker over happiness & change@work.
Dit artikel verscheen eerder in Coachlink Magazine #3 ‘Verbinding’.
