Leer je sterke kanten kennen! Ieder mens heeft sterke kanten die je kan inzetten in je dagelijkse werkzaamheden om je te ontwikkelen, te presteren en je goed te voelen.
Mensen hebben psychologische basisbehoeftes die vervuld moeten worden. Vooral de omgeving (collega’s, leidinggevende, organisatie) faciliteert die behoeftes, hoewel mensen er ook zelf aan kunnen bijdragen. Als mensen ervaren dat die behoeftes vervuld zijn, dan geeft dat ruimte om te floreren – te ontwikkelen, te presteren en je goed te voelen. Sterke kanten zijn uitermate geschikt op het werk.
Inzichten over floreren en werkgeluk
De organisatie kan hieraan bijdragen met een gezonde balans tussen taakeisen en hulpbronnen. Hulpbronnen zijn zaken die mensen helpen om goed te functioneren in het werk, zoals regelruimte, capabele collega’s en een steunende leidinggevende. Voldoende hulpbronnen hebben draagt bij aan motivatie en bevlogenheid en helpt je omgaan met de taakeisen. Dat zijn de zaken die energie en inzet vragen van een medewerker, zoals het maken van kloppende analyses maar ook het omgaan met heftige emoties van cliënten. Taakeisen zijn positief uitdagend, maar als er niet voldoende hulpbronnen zijn leiden hoge taakeisen tot stress en andere negatieve gevolgen.
Dishappifiers
Daarnaast zijn er zogenoemde dishappifiers. Dat zijn zaken die niet zozeer geluk geven als ze goed geregeld zijn, maar wél het geluk flink verminderen als het niet goed loopt. Naast hoge werkdruk is communicatie een belangrijke dishappifier voor Nederlandse medewerkers. Daarbij gaat het vooral om weten wat er van je verwacht wordt en de juiste informatie krijgen om je werk goed te doen. Andere factoren die afbreuk doen aan het werkgeluk zijn trage besluitvorming en een onprettige, fysieke werkomgeving (denk aan de kantoortuin).
Het vervullen van de basisbehoeftes, het bieden van hulpbronnen en het aanpakken van taakeisen en dishappifiers dragen bij aan werkgeluk, motivatie en presteren. De kunst is om dát te faciliteren. In mijn boek Autonomie Verbondenheid Competentie Purpose vind je een aantal interventies die heel gericht op werkgeluk aansluiten.
Interventie: Strength spotting
Ieder mens heeft sterke kanten: positieve karaktereigenschappen waar je energie van krijgt, die bij je passen. De een houdt ervan om creatief te zijn, de ander bloeit op als ze haar leergierigheid kan uiten of een groep mensen kan aansturen en in beweging kan brengen. Mensen die hun sterke kanten inzetten en geregeld gebruiken, zijn gelukkiger, presteren beter en hebben sterkere relaties. We ontwikkelen ons sneller als we werken vanuit onze sterke kanten en zijn er dus vaak goed in. Dat maakt het interessant om op het werk sterke kanten te ‘spotten’ (te zien) en mensen te stimuleren deze meer te gebruiken.*
Wat is dan een sterke kant? Het is niet zozeer een vaardigheid (zoals presenteren of een stuk schrijven). Het is eerder een manier waarop je zo’n taak aanpakt. Als je jouw publiek iets wilt meegeven met een goede presentatie, kun je allerlei sterke kanten inzetten. Humor om te vermaken en iedereen wakker te houden, oprechtheid om het persoonlijk relevant te maken, sociale intelligentie om aan te sluiten bij je publiek, leiderschap om mensen in beweging te brengen, bescheidenheid om de focus op de boodschap en het hogere doel te leggen en niet op jezelf. Dat maakt sterke kanten uitermate geschikt op het werk: iedereen kan haar eigen kenmerkende sterke kanten inzetten in de dagelijkse werkzaamheden.
Strength spotting
De eerste stap om je sterke kanten meer te gebruiken, is om ze te leren kennen. Daar kun je andere mensen goed bij helpen door sterke kanten op te merken: strength spotting. De volgende vragen kunnen je wijzen op sterke kanten in actie:
- Bij welke bezigheden zie je iemand opbloeien, stralen, genieten?
- Wanneer merk je dat iemand lekker bezig is, energie krijgt van wat ze doet?
- Wanneer zie je iemand – voor zijn doen – goed presteren, echt uitblinken?
- Wat is iemands ‘eigen manier’ om dingen te doen? Hoe lijkt iemand graag te werken?
Kijk wat je iemand ziet doen en bedenk welke positieve eigenschappen achter dat gedrag schuil kunnen gaan. Er zijn allerlei classificaties en lijstjes van positieve eigenschappen, maar je kunt ook je eigen woorden gebruiken.
Spreek je vervolgens uit naar de persoon in kwestie. Vertel wat je diegene zag doen, welke sterke kant jij daarin denkt te zien en wat je daar positief aan vindt. Vraag de ander of ze dit herkent en gebruik dit als aanzet voor een gesprek over sterke kanten. Het doel is niet dat jouw observatie precies klopt, maar dat iemand zelf zich bewuster wordt van eigen sterke kanten: wat ze graag doet, wat energie geeft en waar ze waarschijnlijk dus ook goed in is.
Faciliteer inzet van sterke kanten
Als leidinggevende, maar ook als betrokken collega, kun je in je team de focus helpen verschuiven. Minder automatische aandacht voor wat er mis is, voor fouten en tekortkomingen. Meer werken vanuit kracht, bouwen op wat mensen energie geeft. Zo versterk je competentie – mensen werken vanuit wat ze goed kunnen. Je creëert verbondenheid door positieve interacties. Door mensen te stimuleren hun sterke kanten meer te gebruiken, ervaren ze meer autonomie – ze mogen het op hun eigen manier doen. En dat voelt vaak zinvoller, met meer purpose.
Faciliteer de inzet van sterke kanten bijvoorbeeld door mensen te vragen hoe ze het kunnen inzetten in hun werk. Sterke kanten zijn een goede basis voor Jobcrafting. Stimuleer in je team het onderlinge strengths spotten. Groeigericht en waarderend, elkaar erkenning geven.
* Er is veel onderzoek en praktijkervaring met sterke kanten. Ik maak doorgaans dankbaar gebruik van de VIA Character Strengths (www.viacharacter.org). Een goed onderbouwde, wetenschappelijk ingestoken classificatie waar ook veel werk gemaakt wordt van het verspreiden van kennis en het ontwikkelen van toepassingen. Zulke classificaties kunnen helpen, maar zijn niet noodzakelijk. In het Nederlands heb ik het sterkekantenkaartspel uitgebracht met de vertaalde sterke kanten en allerlei werkvormen om sterke kanten te leren kennen en te gebruiken, alleen en in teams. Zie www.msteeneveld.nl/sterke-kanten
Uit: Autonomie Verbondenheid Competentie Purpose – Leidinggeven aan mensen met de kennis van nu door Matthijs Steeneveld
