Als coach krijg je vast wel eens te maken met coachees hun werk of loopbaan comfortabel vinden maar zich toch niet prettig voelen. Het ‘kraakt’. Ze ervaren gebrek aan uitdaging en plezier, denken na over kansen en onzekerheid, en over hun identiteit als professional. Voor persoonlijke groei is het belangrijk af en toe uit je comfortzone te stappen en om het bewustzijn van je talent aan te scherpen.
Als talent vanzelfsprekend is geworden
In de comfortzone is iedereen tevreden over je werk, en het gaat je gemakkelijk af. Op den duur besef je niet meer welke kwaliteiten, drijfveren en waarden aan de basis liggen van jouw vakmanschap. Jouw talent is voor jouzelf iets vanzelfsprekends geworden waar je niet meer bij stilstaat. Dat is geen probleem, totdat je comfortzone begint te kraken. Dan sta je voor de opgave om je werk op een nieuwe manier vorm te geven. Dan kom je voor vragen te staan als: welke uitdaging past bij mij? Hoe kan ik met mijn talent ook in de toekomst van waarde zijn voor de business? Hoe voorkom ik een vastloper in het stressgebied? En dan is het belangrijk om het bewustzijn van je talent aan te scherpen. Daarvoor krijg je in dit artikel talrijke tools en inzichten aangereikt. Ik nodig je uit om opnieuw met je talent kennis te maken, en te ontdekken hoe boeiend, aantrekkelijk en veelzijdig het eigenlijk is. Maak een date met je eigen talent!
Wat is talent?
Over ‘talent’ bestaan veel verschillende opvattingen. Sommige daarvan maken je nieuwsgierig (zoals de visie van Pippi Langkous), andere staan je eerder in de weg, zoals de overtuiging van een zeer gewaardeerd technisch expert bij een groot ingenieursbureau: ‘Ik ben helemaal geen talent, dat zijn anderen in de organisatie die voor speciale programma’s zijn geselecteerd.’ Daarom presenteer ik je nu een uitnodigende visie op talent in zes kernpunten.
Persoon of eigenschap
Ik zie talent als een eigenschap. Dat betekent dat je talent ‘hebt’, en niet dat je een talent ‘bent’. De benadering waarin je een talent bént (of niet) heeft meestal geen inspirerende uitwerking op mensen, of maar heel even. Wanneer je als talent bestempeld wordt geeft dat misschien een kortstondige kick, maar het brengt ook hoge druk met zich mee, want dan moet je de verwachtingen waarmaken. En wanneer je die kwalificatie niet krijgt, of weer verliest, dan behoor je niet meer tot de uitverkorenen. Toch is de ‘talent als persoon’-opvatting heel populair, wat blijkt uit de talloze talentenjachten zoals Holland’s Got Talent, Heel Holland Bakt en The Voice of Holland, dus voor je het weet, laat je je toch beïnvloeden door deze benadering. Wat ik je mee wil geven: wees nieuwsgierig naar het talent dat jij hebt, ook al ben je niet gescout als topsporter, topkok, topartiest of topmanager.
Nurture of nature: is talent aangeboren?
Of is het iets wat je je tijdens je leven door hard werken hebt eigengemaakt? In mijn opvatting is talent een wisselwerking tussen beide. Enerzijds is talent een aangeboren gave, een erfelijke aanleg (nature). Deze gave biedt je veel verschillende mogelijkheden, maar je kunt niet overal goed in worden. Accepteer dat je voor sommige dingen géén aanleg hebt. Ga op zoek naar je sterke punten en maak daar werk van. Anderzijds heeft jouw talent behoefte aan koestering om tot bloei te komen (nurture). Alleen wonderkinderen halen snel een hoog niveau in een bepaalde vaardigheid, maar verreweg de meeste mensen ontwikkelen zich door langdurige oefening en ervaring. Wees dus niet wanhopig als iets niet meteen lukt. Geef niet te snel op. Gun jezelf de kans om de verschillende aspecten van je talent te ontdekken en te ontplooien.
‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.’ (Pippi Langkous)
Inclusief of exclusief
Met jouw talent en ervaring kun je een essentiële bijdrage leveren aan de toekomst van je organisatie en je klanten. Juist jij als ervaren professional bent in staat om vorm te geven aan de krachten die vanuit de business op de comfortzone inwerken. Laat je dus niet opsluiten in die comfortzone. Dan blijft een groot deel van je talent onzichtbaar en onbenut. Toch is dit precies wat in veel organisaties gebeurt. Vaak wordt een ‘exclusieve’ opvatting over talent gehanteerd, waarbij alle hoop voor de toekomst is gevestigd op ‘young potentials’ en op management. Deze selecte groep krijgt opleidingen en andere kansen aangeboden (promoties, uitdagende opdrachten). Daarbij treedt snel het ‘Pygmalion Effect’ op: positieve verwachtingen van iemands prestaties hebben een positieve invloed op iemands daadwerkelijke prestaties. Dat roept de vraag op hoe terecht die selectie is. Zouden ook anderen niet heel goed gaan presteren als ze dezelfde mogelijkheden zouden krijgen? Hoeveel potentieel blijft onbenut wanneer je al je geld zet op zo’n exclusief groepje?
Daarom ben ik voor een ‘inclusieve’ benadering. Daarbij is ‘talent’ niet een etiket voor enkelen, maar een eigenschap van velen. Je plaatst mensen niet in een rangorde, maar je gaat ervan uit dat iedereen sterke punten heeft. Met een inclusieve benadering streef je ernaar dat iedereen het beste uit zichzelf haalt. Dan profiteert iedereen van het Pygmalion Effect, en wordt de organisatie wendbaarder. Met een inclusieve benadering kun je zelf beginnen: wees nieuwsgierig naar je eigen talent en benut voluit je ontwikkelkansen, of creëer ze.
Prestatie of potentieel
Jouw talent is altijd meer dan wat je tot nog toe hebt laten zien. Vanuit de ‘liefde voor je vak’ blijf je jezelf ontwikkelen. Daarom vind ik dat je bij ‘talent’ niet alleen moet kijken naar prestaties (die altijd in het verleden hebben plaatsgevonden), maar ook naar potentieel. Denk aan eigenschappen als nieuwsgierigheid, gedrevenheid en leervermogen. Zorg dat die aspecten worden meegenomen bij beoordelingen van je talent, want zij bepalen je toekomstige mogelijkheden. Als je nog eens in het diepe gegooid wordt, of springt, dan is het je potentieel waarmee je jezelf en anderen zult verbazen.
Breed of smal
Ik ben voorstander van een brede definitie van je talent, waarin niet alleen plaats is voor je kwaliteiten en je ervaring, maar ook voor je persoonlijke waarden en je drijfveren (de liefde voor je vak). Want juist door die combinatie ervaren anderen jouw werk als waardevol. In de mix van die verschillende elementen komt jouw unieke kleur naar voren, en die geeft richting bij het bewegen over de velden van het kompas (zie ‘Bewegingsruimte’). Deze brede definitie laat ook zien dat talent méér is dan wat je goed kan. Het is ook de bron van je intrinsieke motivatie: je plezier, je energie en je voldoening.
Enkelvoudig of meervoudig
De filosofen van het oude Griekenland waren op zoek naar ‘eeuwige waarheden’ waaraan je als mens houvast kon ontlenen. Dat houvast was volgens hen niet te vinden in de vergankelijke wereld van de materie, want materie heeft de neiging om te slijten, uit elkaar te vallen of te bederven. Meer ontzag hadden zij voor de ‘zuivere’ wereld van de filosofie en de wiskunde. Daardoor beschouwden zij de vaardigheden van het hoofd, zoals abstractievermogen, als superieur ten opzichte van de technische vaardigheid om materiaal te kunnen bewerken (Sennett, 2008). Tot op de dag van vandaag leidt deze filosofische traditie tot een eenzijdige kijk op talent met een fixatie op abstracte intelligentie.
Mijn visie sluit aan bij die van de psycholoog Howard Gardner (1983), die veel meer vormen van intelligentie belicht zoals zelfkennis, sociale intelligentie, muzikaliteit, emotionele intelligentie, lichamelijke intelligentie en ruimtelijk inzicht. Ik wil je in dit artikel uitnodigen om vanuit dit meervoudige perspectief je eigen talent te onderzoeken. Ik vind dat ook passen bij jouw kracht als professional die niet alleen uit abstracte intelligentie bestaat, maar juist uit de combinatie van ‘hoofd’, ‘hand’ en ‘hart’.
Definitie
‘Talent is de unieke combinatie van jouw kwaliteiten, persoonlijke waarden en drijfveren, waardoor anderen je werk als waardevol ervaren. Talent krijgt vorm in oefening en ervaring en heeft de neiging om zich te blijven ontwikkelen. Het is de bron van plezier, energie en voldoening in je werk.’
Ga met een nieuwsgierige blik jouw talent onderzoeken, en ik beloof je dat je dat vier dingen zal opleveren: flexibiliteit, richting, energie en herkenbaarheid.
- Flexibiliteit: Als ervaren professional heb je vaak maar een deel van je talent in beeld. Door het inzicht in je talent uit te breiden, ga je zien dat je veel meer mogelijkheden hebt dan je dacht. Daardoor kun je sneller en flexibeler inspelen op veranderingen.
- Richting: Hoe harder je comfortzone kraakt, hoe minder houvast je hebt aan vergankelijke omstandigheden als je huidige taken, collega’s, werkplek en functie. Dan is het prettig om iets duurzaams te hebben wat houvast en richting geeft, en dat is het inzicht in je talent! Dat geeft je niet alleen zekerheid, maar ook focus en rust. Je hoeft niet alles te kunnen en bij te houden.
- Energie: Als je werk past bij je talent, haal je er plezier en voldoening uit. Dan is werk een bron van energie. En die energie kun je goed gebruiken wanneer je comfortzone onder druk staat. Voortdurend alert zijn op ontwikkelingen is beter vol te houden zolang je plezier hebt in je werk.
- Herkenbaarheid: In een snel veranderende omgeving met veel concurrentie is het prettig wanneer anderen jou weten te vinden. Hoe scherper het besef van je talent, hoe beter je duidelijk kunt maken waarvoor ze jou moeten bellen, en waarvoor niet.
Bron: De krakende comfortzone
