Organisatiepsycholoog Marjon Bohré laat in haar nieuwe boek De menselijke organisatie zien wat menselijkheid inhoudt, waarom het zo belangrijk is en hoe je er concreet vorm aan kunt geven. We zijn allemaal mensen en toch is de manier waarop we werken en organiseren soms allesbehalve menselijk. Steeds vaker neigen we zelfs naar regelrechte ontmenselijking, zoals in de beruchte toeslagenaffaire. Hoe is dit mogelijk en wat kunnen we eraan doen?
De mens in het gedrang
In de afgelopen jaren is de roep om meer menselijkheid en minder ontmenselijking steeds groter geworden. Situaties waarin mensen in bureaucratische organisaties in het gedrang kwamen, zijn pijnlijk zichtbaar geworden. Het is een ontwikkeling die we overal zien, bij de overheid, in de zorg en in het bedrijfsleven. Vaak zien we de ontmenselijking vooral terug in de manier waarop klanten, cliënten of burgers worden benaderd. Maar hoe zit het met de organisaties zelf? Eén ding is zeker: medewerkers kunnen hun klanten niet menselijk benaderen als zij in hun organisatie zelf geen menselijkheid ervaren. Kortom, er moet meer aandacht zijn voor de menselijke maat, daar lijken we het allemaal over eens te zijn, maar de praktijk is weerbarstiger.
Grip krijgen op menselijkheid
De wil en de intentie om menselijk te zijn alleen, is niet genoeg, zo constateerde Bohré, die jarenlang onderzoek deed naar menselijkheid in organisaties. Hoewel we vaak precies weten waar het aan menselijkheid ontbreekt, weten we niet wat menselijkheid precies inhoudt en hoe we er in de praktijk vorm aan kunnen geven. Dat is ons grootste obstakel op weg naar de menselijke organisatie, aldus Bohré. We moeten allereerst begrijpen wat menselijkheid is en welke rol het speelt in organisaties. Pas daarna kunnen we er ruimte voor maken en het in de praktijk brengen. Dit boek is daarbij een onmisbare leidraad.
De menselijke organisatie
In het eerste deel van De menselijke organisatie beschrijft Bohré hoe menselijk organiseren eruit ziet en wat het ons oplevert. Het tweede deel is gewijd aan de theoretische achtergrond van menselijkheid en ontmenselijking en hoe dat subtiel en impliciet dagelijks voorkomt in organisaties. Het helpt de lezer de elementen van menselijkheid te herkennen. Tot slot staan de begrippen verbinding, vertrouwen en voldoening centraal die onmisbaar zijn bij het in praktijk brengen van menselijkheid. Bohré maakt de begrippen concreet en laat zien hoe ze ons helpen om ruimte te maken voor menselijkheid in organisaties.
