Deze vragenlijst ProSocial helpt om te kijken hoe het ervoor staat met de principes en psychologische flexibiliteit in een groep. De uitslag is een mooie start om de principes verder uit te leggen aan de groep of om met elkaar de discussie te voeren over de principes van ProSocial.
Waar staat jouw groep staat ten opzichte van de principes van ProSocial en psychologische flexibiliteit.
Wat maakt dat het ene groepslid vindt dat het met dat principe wel goed gaat en iemand anders er een andere mening over heeft? Hoe kijken we naar het groepsfunctioneren?
Alle groepsleden vullen de vragenlijst in. Het is vaak prettig om dat (enigszins) anoniem te doen. Doe het digitaal (met bijvoorbeeld Google Forms of Mentimeter) of gewoon op papier. Maak de resultaten (anoniem) zichtbaar voor iedereen. Je kunt de vragenlijst trouwens ook goed gebruiken om de principes verder mee toe te lichten. Bespreek bijvoorbeeld de uitkomsten en leg direct uit wat de principes zijn die bij de vragen horen. Na enkele maanden kan de lijst nog eens ingevuld worden om te kijken hoe het ervoor staat en te bepalen welk principe nu relevant is om op te pakken.
Lees de stellingen door en geef aan in hoeverre je het ermee eens bent voor je groep. Geef elke stelling een score van 1 (heel erg oneens) tot 7 (heel erg mee eens). 4 is neutraal. Zo kun je zien je waar jouw groep staat ten opzichte van de principes van ProSocial en psychologische flexibiliteit.
Stellingen
- Deze groep heeft een gedeelde identiteit en een gemeenschappelijk doel (purpose).
- Binnen de groep is een eerlijke beloning en waardering voor de geleverde inzet.
- De groepsleden worden betrokken bij het nemen van beslissingen over de werkwijze van de groep.
- Groepsleden zijn op de hoogte van wat anderen in de groep doen.
- Als iemand zich in deze groep op een manier gedraagt die niet nuttig of storend is, spreken wij elkaar hierop aan om dit gedrag te ontmoedigen.
- Als iemand zich in deze groep behulpzaam of meewerkend gedraagt, reageren mensen gepast om dat gedrag te bevorderen.
- In deze groep worden conflicten snel en eerlijk opgelost.
- Deze groep heeft de bevoegdheid om zelf keuzes te maken over de voorgaande principes zonder grote inmenging van buiten de groep.
- Deze groep heeft goede samenwerkingsrelaties met andere groepen.
- Deze groep is in staat om te leren en zich aan te passen aan veranderende omstandigheden.
Jenny Blaauwbroek heeft deze vragenlijst vertaald en ontwikkeld op basis van een Engelstalige versie die gedeeld is in de ProSocial-gemeenschap. Tot op heden is er geen officiële, gevalideerde vragenlijst, maar naar ons idee is het een mooi startpunt voor een groep. Je vindt de test terug op www.teamkracht-prosocial.nl/test.
Het scoren van de vragenlijst
Per vraag tel je de punten van alle groepsleden bij elkaar op. Deze deel je door het aantal leden dat de test heeft ingevuld (zodat je op een score van 1 tot 7 uitkomt). Zo kan je op een later moment de test nogmaals doen, zelfs met een grotere of kleinere groep. De vragen staan op volgorde van de principes. Vraag 5 en 6 gaan beide over het vijfde principe (niet-helpend en wel-helpend zijn opgesplitst). De tiende vraag gaat over psychologische flexibiliteit.
De uitslag kun je weergeven in een simpel staafdiagram, gewoon op een rijtje zetten of plaatsen in een spinnenweb (dit kun je downloaden op www.teamkracht-prosocial.nl/downloads). Spreek in de groep uit dat de uitkomst slechts een momentopname is. Het is niet meer en niet minder dan een indicatie van wat de groepsleden – jullie dus – ervan vinden. Zie het vooral als een methode om het gesprek met elkaar aan te gaan en op een later moment te kijken of er iets veranderd is.
Deze vragenlijst hoort bij het boek Teamkracht met ProSocial van Jenny Blaauwbroek en Matthijs Steeneveld (Boom, 2023). In het boek vind je de theorie, een breder maatschappelijk perspectief en allerlei werkvormen om ProSocial toe te passen bij teams waar jij als trainer of teamcoach bij betrokken bent.
Meer handige downloads vind je op www.teamkracht-prosocial.nl/downloads.
