Visualisaties hebben de bedoeling de coachee naar diepere bewustzijnsgebieden te leiden. Het is een ontmoeting met het onderbewuste waarbij behalve rijke en nieuwe stimulerende beelden ook schaduwkanten van ons zijn belicht kunnen worden. Een visualisatie werpt een nieuw licht op de werkelijkheid en helpt ons met de integratie van herinneringen en niet geaccepteerde levenservaringen.
Nieuw perspectief met visualisatie
In het hier en nu van de visualisatie ontwikkelt zich een nieuw beeld, een nieuw perspectief naar de toekomst. Een visualisatie wordt ook wel eens eenvoudig omschreven als ‘gerichte aandacht voor aspecten die in onszelf leven’. Een visualisatie is uitgebreider en grijpt dieper in dan een geleide fantasie (die immers vooral op rust en ruimte gericht is). Bij een visualisatie ervaart de coachee een wereld aan gedachten, beelden, herinneringen, gevoelens (ook verdrongen) die in het heden uitgesproken kunnen worden en het coachingsgesprek kunnen gaan leiden of beïnvloeden.
Een visualisatie start met ontspanning, zowel lichamelijk als geestelijk.
Verschillende stappen
Afhankelijk van de mate van geoefendheid van de coachee wordt langer of korter stilgestaan bij de verschillende stappen:
- Haal diep en rustig adem en volg aandachtig je ademhaling (tot in je buik). Bij weinig ervaring: ook aandacht besteden aan de fysieke ontspanning van hoofd, armen, romp en benen
- Beginners starten met een korte visualisatie (15 minuten); bij meer gevorderden langere tijd nemen (20-25 minuten).
- Geef tijd om weer ‘terug’ te komen. Laat iemand dit in zijn eigen tempo doen. De stem van de begeleider versterkt zich hier en zijn tempo neemt toe, de coachee volgt zo goed mogelijk. Afstemming op elkaar is hier heel belangrijk!
Fasen van visualisaties
De visualisatie zelf kent de volgende fasen:
- Verken de weg naar het onderbewuste: een bospad, een bootreis, een wandeling, een rivier volgend, op de rug van een vogel.
- Er is een ontmoetingsplaats (berg, tuin, huis, open plek in bos).
- Ontmoeting met een archetypische voorstelling. Bedenk een archetype (oude man, de meester, een schim, Moeder Aarde, een adelaar, een heks).
- Dezelfde weg terug naar het hier en nu.
- Nabespreking van de visualisatie. Niet ‘praten over’ maar praten ‘van binnenuit’.
Toepassing
Voorbeeldtekst visualisatie
Deze tekst kan door de coach worden voorgelezen.
Visualisatie van de berg
‘Je loopt op een bergpad. Het is stenig en soms smal. Af en toe liggen er op het pad grote keien waar je omheen moet lopen. Het pad stijgt en je krijgt het warm. Voel hoe je voeten vastigheid zoeken op de keien, ervaar hoe je goed moet opletten om geen misstap te maken. Je ademhaling verdiept zich en je loopt in een rustige, bij jou passende cadans omhoog. Aanvankelijk zag je planten, struiken en bomen langs het pad. Nu wordt de begroeiing minder. Je ziet een enkele bloem; ze hebben prachtige en verrassende kleuren. Het klimmen wordt zwaarder, maar je voelt je totaal niet moe, eerder energiek en doelgericht op weg naar de top. Voor je zie je, haast op de boomgrens, een grote oude boom.
Een goed moment om even uit te rusten en naar de boom te kijken. De stam is knokig, de vele zijtakken staan mooi in blad. Hij geeft heerlijke schaduw en domineert de omgeving. Bedenk waar deze boom voor staat… misschien een laatste houvast? Schaduw? Een plek om uit te rusten? Ontdek je eigen fantasie. Houd het beeld van de boom in gedachten vast.
Je loopt verder tegen de berg op, het wordt steiler en steiler. Rotsachtiger en droger, je ziet alleen nog maar gras en doornige planten met kleine bladeren. Het is droog, je hebt dorst, je zweet. Even verder is een grot, daar kun je in de schaduw een slok water drinken. Wie woont er in de grot? Wat verbergt de grot? Moet je iets doen of kun je rustig verder wandelen? Is er sprake van een dreiging? Onderzoek wat je bezighoudt terwijl je rust.
Je komt boven op de top. Het uitzicht is werkelijk onbegrensd, de lucht is blauw en de bergen om je heen zijn lager dan jouw top. Je kunt als het ware over de bergen heen zien. Een fantastisch uitkijkpunt. Onder je zie je groene valleien, de verten zijn nevelig en spannend. Dit landschap roept veel in je op. Wat bijvoorbeeld? Naast je hoor je een geluid. Er komt een dier naast je zitten. Dit dier, groot of klein, staat voor steun en levensenergie. Geef het een naam. Samen met dit dier kijk je uit over de verten, beschouw je je toekomst.
Jullie lopen samen terug over het pad naar het dal. Het is nu donker, maar je hebt genoeg licht van de sterren. Je kunt niet vallen. Het donker helpt je om je gedachten te ordenen. Het dier loopt trouw met je mee. Tegen de ochtend kom je aan in het dal, het wordt langzaam licht en vogels beginnen te zingen. Je ziet iemand op je af komen en je realiseert je dat je het zelf bent. Je identificeert je met deze persoon en je slaat de armen om elkaar heen. Je voelt je warm, opgenomen en in totale verbinding met jezelf.’
Variaties
- Visualiseren kan overgaan in mediteren. Begeleid dit helder.
- Schrijf je eigen visualisaties, bijvoorbeeld gericht op een bepaalde coachee. Welke beelden helpen om je eigen innerlijke beelden te herkennen en te integreren? Hoe kun je daar je coachee mee helpen?
Indicaties bij visualisatie
- Ieder in harmonie levend mens kan met visualisaties werken.
- Een beroep willen doen op het niet-bewuste, de schaduwkanten, herinneringen, fantasie en creativiteit.
- Contra-indicatie: onrustige, niet in een redelijke balans verkerende mensen; dissociërende mensen; zeer gespannen mensen.
Doelstellingen
- Ontdekken en integreren van richtinggevende beelden uit ons innerlijk.
- Gebruiken van innerlijke zintuigen: het innerlijk horen, het innerlijk zien, het innerlijk voelen.
- Het onderbewuste van de mens laten spreken.
- Aanboren van fantasie en creativiteit.
Bron: Tools voor de coach
