Beatles, Beyoncé, Blues of Bach?!
In een coachingsessie zijn gevoelens of situaties niet altijd eenvoudig te verwoorden. De coachee kan erg in het hoofd zitten en minder in het hart. Een niet-talige methodiek geeft dan opmerkelijke mogelijkheden. Iemand’s muziekkeuze zegt veel over wat hem of haar beweegt en raakt. Muziekkeuzes bij coaching is een methodiek die vrije muziekkeuzes van coachees koppelt aan hun vraagstuk.
Muziekkeuzes als instrument bij coaching
Muziekkeuzes bij coaching is een methodiek die zowel op persoonlijk als op teamniveau ingezet kan worden. Het is een energieke, verbindende en inspirerende manier om met een frisse blik naar een vraag te kijken. Muziekkennis of het kunnen bespelen van een instrument is niet vereist voor coach of coachee. Het kan als hoofdmethodiek gebruikt worden, maar is ook een goede aanvulling op methodes die je in je eigen coachpraktijk al gebruikt.
‘Zeg het met Muziek’
Om een beeld te krijgen van een cliënt en een vraagstuk stel ik graag muziekvragen. Deze vragen werken snel en diep. Muziek appelleert aan gevoel en opent het hart. De antwoorden bieden voor coach en coachee waardevolle informatie. Het werken met muziekkeuzes wordt als een lichte en veilige methodiek ervaren, de coachee kan zich indirect uiten en exploreren wat er speelt. Onderstaand vind je de hoofdlijnen van de methodiek in een stappenplan.
Stap 1: Inventariseren
A) Intake
Het doel van de intake is voor mij om op rationeel en emotioneel niveau een beeld te krijgen van de coachee en het vraagstuk dat voorligt. Voorafgaand aan ons gesprek vraag ik de coachee alvast per mail op muziekvragen te reflecteren. De coachee wordt daarmee vooraf al op hart-niveau aan het werk gezet. Het is een open vraagstelling. Uit zijn/haar muzikale achtergrond kiest de coachee een muziekstuk, met een link naar Spotify of YouTube.
Ik bereid mij zelf voor door het beluisteren van de muziekkeuzes en het lezen van de toelichting. Een enkele keer ontvang ik de ‘Soundtrack of my life’, een lijst met tientallen nummers. Ik vraag dan de lijst terug te brengen tot drie nummers, die in gezamenlijkheid goed de kern van een persoon of vraagstuk weergeven.
Voorbeelden van vragen die ik bij de intake stel zijn:
♪ ‘Wat zijn je drie favoriete muzieknummers? Wat zeggen die over jou?’
♪ ‘Welke muziek past bij jou en geeft een goed beeld van wie je bent? Waarom?’
♪ ‘Welke muziek past bij de huidige situatie en welke bij de gewenste situatie? Kun je dat toelichten?’
B) Muziekmodus
Voor mij is het belangrijk de sessie te starten met het 2 minuten beluisteren van een muziekstuk dat ik inbreng. Doel hiervan is om de coachee in de ‘muziekmodus’ te brengen en daarmee de effectiviteit en waarde van het gesprek te vergroten.
2 Analyseren
A) Beluisteren muziekkeuzes en toelichting
Met de coachee beluister ik de muziekkeuze(s). De coachee geeft een toelichting op de muziekkeuzes in relatie tot ‘Wie ben ik’, ‘Waar sta ik’ (huidige situatie) en ‘Waar wil ik naartoe’ (gewenste situatie).
B) Kernwoorden
Uit die toelichting komen een aantal kernwoorden die ik teruggeef. Elk kernwoord kan het begin zijn van een gesprek – en soms al de start van een oplossing. Ik hoor woorden die vaak terugkomen en aspecten en waarden die hij/zij belangrijk vindt. Ik hoor woorden die gelinkt kunnen worden aan de Logische Niveau’s (van veranderen en leren) onder andere bekend uit NLP. Deze kernwoorden kunnen worden bevraagd met bijvoorbeeld metamodelvragen om zo een verdieping te krijgen.
3 Kiezen
In deze fase vraag ik de coachee naar oplossingsrichtingen:
A Wat wil je behouden?
B Wat wil je aanvaarden?
C Wat wil je veranderen?
D Wat heb je daarvoor nodig – morgen, volgende week, komende tijd?
4. Oefenen
Als het een communicatievraagstuk is, is het belangrijk om met de coachee situaties daadwerkelijk te oefenen. Denk aan ‘nee zeggen’, ‘aandacht krijgen’, ‘het woord nemen en krijgen’, ‘niet impliciet maar expliciet communiceren’.
Communicatie
Veel coachingsgesprekken zijn – zie ook voorbeelden verderop – terug te voeren op communicatievraagstukken. Daarvoor ontwikkelde ik de Commun♪catie Partituur. Hierin koppel ik de vrije muziekkeuzes van cliënten en de kernwoorden uit de toelichting aan de verschillende lagen van communicatie. Van onder naar boven op de notenbalk, van binnen naar buiten in de persoon/het team, vind je Ziel, Zelfbeeld, Spiegelbeeld, Wensbeeld en Imago.
Voorbeelden muziekkeuzes
Onderstaand enkele praktijkvoorbeelden van waardevolle informatie die schuilgaat achter muziekkeuzes. Klik op de link voor het beluisteren ervan.
- ♪ a ‘Van buiten zie ik eruit als een ‘manager in control’, maar van binnen voel ik mij Rammstein’. Een prima conversation starter over de dissonant tussen binnen- en buitenkant die de cliënt ervaart.
- ♪ b In lijn met het bovenstaande voorbeeld: een man met weinig mimiek zegt zich te herkennen in een soepele animatie van zanger Max Headroom van Art of Noise (‘Paranoimia‘). Ik bekijk met de coachee de clip, en bespreek opties om buiten- en binnenkant meer ‘samen te laten komen’, en daarmee authentieker en steviger te communiceren.
- ♪ c ‘Kan ik iets voor je doen?’ van De Dijk legt bij het begin van het gesprek direct een belangrijke drijfveer van de cliënt op tafel, en de gewenste situatie, maar geeft ook de valkuil aan waarmee deze als ‘helper’ in de huidige situatie worstelt.
- ♪ d ‘Ik speel als CEO eerste viool in mijn bedrijf (huidige situatie), maar ik speel liever slagwerk op de achtergrond: goed hoorbaar, belangrijk, en soms ook leidend, maar zonder de druk die bij eerste viool hoort’ (gewenste situatie). Inmiddels draagt deze cliënt zijn zelf geschilderde trommel op een T shirt onder zijn pak. ‘Dat voelt toch anders!’
- ♪ e Het nummer ‘War of the Worlds‘ van Jeff Wayne, inclusief een toelichting op deze keuze, maakt in één klap duidelijk hoe iemand zijn omgeving vanuit angst en bedreigingsgevoelens ervaart, en van daaruit communiceert.
- ♪ f Het nummer ‘Het is genoeg’ van Wende als keuze bij het weergeven van de huidige situatie geeft aan waar de coachee mee worstelt. ‘Niet goed genoeg’ hield de coachee tegen in het dagelijks werk. Bij de gewenste situatie werd De toekomst van de 3 J’s ingestuurd. ‘We doen het op gevoel, het beste moet nog komen’!
♪ Tot slot
In deze tijd van het jaar past reflectie, terugkijken en vooruitkijken. Een mooi moment om de vragen uit stap 1, de intake, op jezelf te betrekken. Schrijf je inzichten op. Benieuwd hoe de muziek bij jou aan het werk gaat. Ervaar de kracht van de boodschap van muziek, en van het andere gesprek.
Door: Ocker A. Repelaer van Driel is zelfstandig communicatie adviseur, trainer/coach en muziekliefhebber. Hij ontwikkelde de methodiek ‘Muziekkeuzes als Instrument’, waarin hij muziekkeuzes van cliënten als inventarisatietool gebruikt bij het snel en diepgaand verduidelijken van de huidige en de gewenste situatie. Ocker werkte 25 jaar bij overheid en bedrijfsleven en startte in 2011 AcCompany in Communication. Aan de Erasmus Universiteit volgde hij de masters opleiding Corporate Communication. Daarnaast volgde hij cursussen bij ITIP, IEP (NLP) en RINO (Oplossingsgericht Coachen). Ocker is als trainer/coach ook verbonden aan de Facilitation Academy. Hij is partner/mede-oprichter van het Business Conservatorium.
