Het verandermodel voor loopbaancoaching

Het verandermodel voor loopbaancoaching is de blauwdruk voor elk succesvol loopbaantraject. In No-nonsense loopbaancoaching nemen de auteurs je mee in hoe zij te werk gaan bij loopbaancoaching. Hoe die coaching zich vertaalt naar een traject en het bereiken van het doel van de coachee. Dat doen zij op een no-nonsense manier. Praktisch, inhoudelijk, speels en op een manier die direct toepasbaar is, met veel voorbeelden en oefeningen.

Je neemt in dit artikel een kijkje in hoofdstuk 3 van het boek. Maarten Gulickx en André Lollinga geven hierin een blauwdruk (het verandermodel voor loopbaancoaching) waarmee je coachees kunt gaan begeleiden, waarbij jij als coach ook invloed hebt op waar je de nadruk wilt leggen en wat je wilt gaan inzetten.

Mensen die vastlopen in hun werk en niet weten hoe ze dit kunnen veranderen. Het is zo oud als de weg naar Rome. Wat niet zo oud is als de weg naar Rome, is dat daar vervolgens ook naar gehandeld wordt. Zo was voor de generatie babyboomers (geboortejaren 1945-1955) baanzekerheid en loyaliteit belangrijk. Je leven lang werken voor dezelfde baas en hetzelfde bedrijf was geen gekke gedachte en kwam vaak voor. Ook wanneer het stroef liep, er minder uitdaging was of andere vormen van tegenwind de kop opstaken. Hoe anders is dat nu…

Met name met de komst van de pragmatische generatie (1970-1985), generatie Y (1985- 2000) en generatie Z (2000 tot heden) werden begrippen als authenticiteit, afwisseling, zelfontplooiing, levensgeluk en kernwaarden belangrijk. En dat heeft een grote impact op de manier waarop naar een functie en een bedrijf wordt gekeken. Niet langer is een baan iets voor het leven, maar het is eerder een tussenstation op weg naar iets mooiers, beters en uitdagenders.

Niet zo gek dat loopbaancoaching in de slipstream hiervan steeds populairder werd. Er kwamen en komen steeds meer verschillende vormen van coaching. Coaching waarbij persoonlijkheidstesten en assessments centraal staan, coaching waar waarden en passies onderzocht worden, systemisch kijken naar je loopbaanvraagstuk, sollicitatiecoaching … En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Allemaal variaties met een eigen insteek die stuk voor stuk waardevol kunnen zijn.

Maar toch ontbrak er iets in onze ogen. Een manier van begeleiden waarbij de regie volledig bij de coachee ligt, die alle elementen onderzoekt die nodig zijn om het doel behalen, en tegelijkertijd oog heeft voor de belemmeringen die op de loer liggen. En misschienwel het belangrijkste: een methode die resulteert in een duurzaam einde. Wat we daarmee bedoelen? Wanneer je deze methode beheerst en je je coachees hierin kunt begeleiden, kun je de volgende garantie afgeven:

Na dit traject hoeft je coachee NOOIT meer in loopbaancoaching.

Ook niet als ze na een halfjaar haar baan verliest of zelf besluit weg te gaan of er om wat voor reden en op welk moment dan ook weer behoefte is aan verandering.

Best een bold statement, al zeggen we het zelf, en dat vraagt natuurlijk om een toelichting. In No-nonsense loopbaancoaching vertellen we je hoe het verandermodel voor loopbaancoaching eruitziet, de blauwdruk voor een succesvol loopbaantraject, en wordt duidelijk waarom we de ‘nooit meer in loopbaancoaching’-garantie kunnen afgeven.

Het belangrijkste ingrediënt van het verandermodel voor loopbaancoaching is REGIE. Je leert je coachee hoe zij regie kan pakken over haar werkende leven en zo meer voldoening en plezier uit werk haalt. Ze leert hoe ze zelf om kan gaan met situaties die, op een vervelende manier, anders lopen dan verwacht en ze leert vaardigheden waardoor ze haar leven kan onderzoeken, leren en bijsturen. Als coach begeleid je haar, maar alle verantwoordelijkheid ligt bij de coachee.

Met de blik van de regisseur laat je je coachee vervolgens kijken naar vier verschillende onderdelen. Wat heeft ze te leren op het gebied van bewustwording rondom haar als persoon en op het gebied van werk en richting? Welke vaardigheden heeft ze te leren om goed voor de dag te komen? En vervolgens is het DOEN! Geen verandering zonder actie. Dit komt allemaal samen in het verandermodel voor loopbaancoaching, weergegeven in figuur 3.1.

Hoe is de situatie nu?

Heeft de coachee al een baan of is ze werkloos? Zit er druk op om een beslissing te nemen? Is er al een beslissing genomen? Heeft de coachee al een idee van de richting, sector of functie waar ze naartoe wil werken? Zit er nog rouw/boosheid/ frustratie van een vorige baan? Is er een beeld van de slagingskans van de gewenste richting? Wat heeft een coachee al gedaan en wat weet ze al?

De fases van hun levens kunnen totaal verschillend zijn. Een student of iemand die net afgestudeerd is. Een dertiger die het gevoel heeft dat als zij nog een keer een grote carrièreswitch wil maken, het nu moet zijn. De vijftiger die gespannen naar de arbeidsmarkt kijkt en zich afvraagt waar zij met haar skills aan het werk kan komen. De zestiger die de laatste jaren tot aan haar pensioen wil werken.

Wat is het doel?

Ieder mens is anders. Ieder mens heeft andere behoeften, wensen en belemmeringen. En toch … Wanneer we onze wensen en behoeften helemaal overboord gooien, is het overkoepelende doel bij loopbaancoaching voor iedereen gelijk: WERKGELUK.

• ‘Ik wil verandering. Maar ik weet niet wat, ik weet niet waar en ik weet niet hoe.’
• ‘Ik wil niet per se weg, maar hoe kan ik meer voldoening en plezier uit mijn baan halen?’
• ‘Ik wil wel iets anders, maar de financiële zekerheid van mijn huidige baan is zo prettig.’
• ‘Ik ben werkzoekende, maar ik weet niet waar te beginnen.’
• ‘Hé coach, zorg jij eens voor mijn droombaan!’

Zomaar een rijtje met vragen waarmee mensen bij je binnen kunnen komen voor loopbaancoaching. En hoe divers de vragen ook zijn, de rode draad is altijd: tevredenheid in werk.

Werkgeluk

Wat betekent dat nou eigenlijk, werkgeluk? Laten we allereerst beginnen met wat het niet is, maar wat we wel vaak om ons heen horen. Werkgeluk betekent niet dat altijd alles helemaal geweldig is en gaat. Dat je de droomjob vindt die altijd zorgt voor voldoende uitdaging, balans en plezier zonder enige vorm van tegenwind. Het is ook niet zweverig en ondefinieerbaar en niet-tastbaar. Maar wat is het dan wel? Hoe ziet werkgeluk eruit?

Dat is voor ieder mens verschillend. De een wil meer uit haar huidige werk halen, de ander een passie najagen en voor weer een ander is weinig verantwoordelijkheden, een goed salaris (financiële zekerheid) en daardoor alle ruimte om privé mooie dingen te doen de heilige graal. De basis van werkgeluk is dan ook wat voor de coachee belangrijk is, wat ze goed kan en wat ze moet. De invulling van werkgeluk is voor iedereen persoonlijk, denk bijvoorbeeld aan tevredenheid, balans, uitdaging, bevlogenheid, betrokkenheid, plezier, kwaliteit, financiële zekerheid. Deze lijst is zeker niet volledig, maar het zijn wel elementen die wij veel in onze praktijk voorbij zien komen.

Om echt goed voor de dag te komen en het maximale te halen uit die zoektocht naar werkgeluk bestaat een goed loopbaancoachtraject uit drie fases. Hoeveel tijd je coachee aan elke fase besteedt is persoonlijk, het hangt af van wat iemand al weet over zichzelf en al heeft gedaan. De een heeft al veel research gedaan en misschien allerlei persoonlijkheidstests gedaan. De ander komt volledig blanco binnen, maar is juist erg goed in zichzelf profileren of weet precies hoe de hazen lopen als het gaat om netwerken. Dan heb je ook nog de coachee die de richting al helder voor zich ziet en de coachee die volledig in het duister tast. Per situatie en per persoon onderzoek je samen wat nodig is.