De favoriete werkvorm van René Luisman is het kwadrant voor ik ben OK, jij bent OK. ‘Het lijkt zo’n makkelijke werkvorm, maar er zit veel diepgang in. Ik gebruik het kwadrant voor ik ben OK, jij bent OK dan ook in bijna elk coachtraject.’ René Luisman vertelt met een kalme stem over de kwadranten. ‘Deze werkvorm geeft direct inzicht in de communicatie tussen jou en de ander en laat zien dat je hier invloed op hebt.’
Bewegen naar de ik ben OK-zijde
‘Met tape maak ik een kwadrant op de grond en vraag ik de deelnemer om op basis van een specifieke situatie plaats te nemen in een van de kwadranten. Wanneer iemand in een kwadrant gaat staan, zie je ook vaak iets gebeuren. Aan de zijde ik ben niet OK zie je dat de persoon wat wiebelig staat, fronst, zijn schouders optrekt. Wanneer de coachee aan de ik ben OK-zijde gaat staan, maakt hij zich groter en neemt hij meer ruimte in. Prachtig om te zien.’ Luisman vraagt de coachee om van het ene naar het andere kwadrant te lopen en het verschil te ervaren.
‘We kennen vaak alle vier de kwadranten heel goed. Maar je hebt een dominante voorkeur op het moment dat je onder druk staat.’ Een directeur van een school wilde leren om steviger haar plek in te nemen binnen de organisatie. In de communicatie met haar team plaatste ze zichzelf in het kwadrant ik ben OK, jij bent niet OK. ‘Deze werkvorm maakte inzichtelijk dat ze haar team wantrouwde. Toen ik doorvroeg, bleek dat een gezegde vroeger thuis was: “Het wordt vanzelf 1-1.” Er komt altijd een moment dat de ander je terugpakt.’ Daarop ging Luisman met haar kijken hoe ze haar collega’s meer kon waarderen. ‘Het kwadrant spreekt meteen een diepere laag van overtuigingen aan waarmee je aan de slag kunt.’
‘Het kwadrant wijst de richting naar effectieve en gelijkwaardige communicatie.’
Luisman, door de NOBTRA, de Nederlandse Orde van Beroepstrainers, benoemd tot trainer van het jaar 2017-2018, blijkt een enthousiast toepasser van Transactionele Analyse te zijn. ‘Ik hou van het praktische en TA heeft veel rijke modellen waarmee je aan de slag kunt. Deze werkvorm sluit goed aan op de drama- en winnaarsdriehoek en de egoposities, twee andere modellen uit de TA.’ Laatst begeleidde hij iemand die zich heel onzeker voelde bij mensen. ‘Bij zijn partner voelde hij zich OK, maar bij vrienden sloeg de twijfel toe. Hij werd dan heel stil en nam nauwelijks aan het gesprek deel óf kon juist grootse verhalen vertellen en heel druk zijn. Beide situaties kostten hem veel energie. Na de analyse met het kwadrant hebben we gekeken naar de egoposities – hoe kun je je plek innemen en jezelf te laten zien?’
‘Het model maakt inzichtelijk hoe in een specifieke situatie de verhouding tussen jou en de ander is’, vertelt Luisman. ‘Het geeft richting om te onderzoeken wat er nodig is om naar het kwadrant te komen, waarin er sprake is van effectieve en gelijkwaardige communicatie.’
Door: Nienke van Oeveren. Bron: Coachlink Magazine #12 Zelf
