Als coach of trainer begeleid je mensen in hun persoonlijke groei en ontwikkeling. Wil jij leren hoe je jouw gesprekspartner ‘tevoorschijn luistert’? De methodiek van Clean Language geeft je een andere manier om dit te realiseren. Je leert hoe je een gesprek kunt leiden zonder het inhoudelijk te sturen.
De ander tevoorschijn luisteren
“We creëren de ruimte waarin de cliënt kan ontdekken waar hij heen wil. De informatie die hiervoor nodig is, vormt zich vanuit de ervaring van de cliënt, zonder dat de therapeut informatie toevoegt.” Grove & Panzer, 1989
Vragen stellen zonder oordeel
De ander ‘tevoorschijn luisteren’. Dat is de kunst. Clean Language maakt die kunst kunde; vanzelfsprekend. We stellen allemaal weleens een vraag aan iemand, waarvan je meteen al bedenkt dat het geen goede vraag is. Meestal is dat een vraag die een eigen aanname, suggestie of vooroordeel bevat. We doen dat, omdat we niet geleerd hebben om op oordeelloze manier het gesprek te voeren. Clean Language leert je, eenvoudig en effectief, wél vragen te stellen zonder oordeel. Clean coachen geeft de cliënt ruimte voor eigen persoonlijke groei en ontwikkeling.
Clean Language maakt een opmars in Nederland. Honderden professionals gebruiken Clean al in hun dagelijkse praktijk. Clean Language van Michael Oskam en Madelon Sinnige, vol met praktijkvoorbeelden en oefeningen, nodigt uit om zelf met de methodiek aan de slag te gaan en de kracht ervan te ervaren.
De toepassing van Clean Language
Clean Language toepassen waarborgt vragen stellen zonder oordeel en aandachtig luisteren, waarbij de cliënt en diens gewenste uitkomst centraal staat.
- Cliënt centraal
- Aandachtig luisteren
- Oordeelloos
- Uitkomstgericht
Oordeelloos vragen stellen en aandachtig luisteren
Clean Language is ontwikkeld door klinisch psycholoog David Grove (1950 – 2008). Hij ontdekte dat wanneer cliënten de ruimte krijgen om ervaringen in eigen woorden te delen, verbinding ontstaat tussen woorden en belevingswereld. Grove ontwikkelde vragen om de ander te helpen de eigen belevingswereld te verkennen zonder deze te verstoren of vervuilen met zijn aannames. Deze Clean vragen zijn effectief om inzicht en gewenste verandering te bereiken.
Clean Language is in de eerste plaats een attitude; een open luisterhouding waarin ruimte is voor de ervaring van de ander. Iedereen heeft tenslotte een eigen beleving en geeft eigen betekenis aan ervaringen. De Clean vragen en de Clean coachmethodiek filteren betekenisgeving, aannames en (voor)oordelen van jou als facilitator uit het gesprek, waardoor je vanzelfsprekend de ander tevoorschijn luistert.
De cliënt en diens gewenste uitkomst centraal
Veel mensen die hulp vragen, weten heel goed wat ze níét willen of waar ze vanaf willen komen. De aandacht is dan gericht op een ongewenste situatie, op de klacht of het probleem. Wanneer je echter wél weet waar je naartoe wilt, kun je op weg gaan om wat je wenst te bereiken. In Clean coaching nodig je de cliënt uit de gewenste uitkomst te verwoorden en verbeelden. Dit zet een beweging in gang richting die uitkomst.
Clean vragen stellen
Om de ervaring van de ander te verkennen, zijn enkele Clean basisvragen al enorm helpend. Ken je de situatie waarin je cliënt een woord of begrip gebruikt, waarvan we aannemen dat we er allemaal hetzelfde beeld bij hebben? Terwijl zoiets als ‘ik wil graag gezien en gehoord worden’ voor de één betekent: ‘ik wil graag horen dat mijn werk goed is (of wat ik nog moet verbeteren)’ en voor een ander ‘af en toe een teamuitje vind ik belangrijk’.
Met de volgende Clean vragen krijgt de cliënt zijn eigen beeld zo compleet en helder mogelijk. Op de ‘…’ vul je het woord of begrip in dat de cliënt gebruikt, dus in dit geval ‘gezien en gehoord worden’.
- Wat voor … is dat?
- Is er nog iets over …?
Een Clean coachgesprek begint vaak met de Clean vraag naar de gewenste uitkomst:
- Wat zou je willen dat er gaat gebeuren?
Deze vraag nodigt de cliënt uit te denken in mogelijkheden, kansen en wensen. Een positief gericht antwoord op deze vraag onderzoek je met de hierboven genoemde basisvragen. Daarmee help je de cliënt de gewenste situatie al een beetje te ervaren. Wanneer de cliënt de gewenste uitkomst steeds levendiger en echter beleeft, kan hij gemakkelijker stappen in de gewenste richting zetten.
Zelf aan de slag
Kies een kwaliteit. Dit mag een kwaliteit zijn waar je al tevreden over bent, of een gewenste kwaliteit die je verder wilt ontwikkelen. Stel jezelf de Clean basisvragen, waarbij je de vraag ‘Is er nog iets over …?’ diverse keren stelt, tot het antwoord ‘nee’ is.
Voorbeeld met de kwaliteit luisteren:
- Wat voor luisteren is dat?
- Is er nog iets over luisteren?
- Is er nog iets over luisteren?
- Is er nog iets over luisteren?
- Etc.
Ben je verrast door de kracht van enkele Clean vragen? Wil je meer Clean vragen leren kennen én wil je leren om met Clean coachen een verandering naar een gewenste uitkomst te begeleiden? Clean Language helpt je verder op weg.
Door: Madelon Sinnige en Michael Oskam. Zij schreven samen het boek Clean language – Taal van aandacht voor verandering en groei.
