In deze column deelt Marloes Jobing-Westen een inspirerend verhaal uit haar ervaring als mbo-docent. Een simpele vraag van een student leidt tot een diepgaande discussie over veiligheid, vertrouwen, en professionele verantwoordelijkheid.
‘Mevrouw mag ik u een vraag stellen?’ Ze loopt naar mijn bureau. De klas is rustig aan het werk met hun beroepsproduct. ‘Dat mag zeker’, is mijn antwoord. Ik vraag of het hier kan of dat het even op de gang moet, maar ze gaat al zitten en kijkt mij doordringend aan. Ze meldt dat het niet echt over het beroepsproduct gaat … Oké, denk ik en ondertussen word ik nieuwsgierig. Waar zou dit over kunnen gaan? Ze is even stil en vraagt dan: ‘Mevrouw, stel … stel dat u een groep op de basisschool hebt en in die groep komt een kind u een geheim vertellen onder de voorwaarde dat je het nooit door mag vertellen. Wat doet u dan?’ Ik ben even stil … ‘Heeft u dit trouwens weleens meegemaakt toen u op de basisschool werkte?’, is haar volgende vraag. Mijn hersens werken nu op volle toeren, hoe ga ik dit aanpakken?
‘Mevrouw, mag ik u een vraag stellen?’
‘Het antwoord op je laatste vraag is ja’, begin ik. De klas is ineens helemaal stil en ik merk dat ik hier iets mee moet, op dit moment, omdat dit inderdaad belangrijke dingen zijn waar de studenten ook mee te maken kunnen krijgen. Ik zie alle ogen op mij gericht en stel een wedervraag: ‘Wat voelde jij toen die leerling dit aan jou vertelde?’ ‘Voelde?’, en ze kijkt mij met grote ogen aan. ‘Tja, ik voelde me eigenlijk wel ongemakkelijk en ook wel een beetje raar, want ik ben niet haar juf’, zegt ze. Een andere student vraagt meteen of ze dit wel aan de juf heeft gemeld. Vervolgens maken de studenten ineens allerlei opmerkingen en stellen ze vragen. Ik laat het even gaan en dan vraag ik of iedereen op een memoblaadje een vraag of opmerking over dit onderwerp wil schrijven en op het bord wil plakken. De studenten gaan aan de slag en al gauw zit het whiteboard vol memo’s.
Ik vraag de student de memo’s zo te plakken dat aan de ene kant alle vragen komen en aan de andere kant alle opmerkingen. Als dit klaar is vraag ik haar overeenkomstige vragen of opmerkingen over elkaar heen te plakken en dan zien we dat er uiteindelijk maar een paar vragen/opmerkingen overblijven. De klas kijkt mij verwachtingsvol aan. Op dat moment besluit ik dat ze in kleine groepjes over de vragen die zijn overgebleven gaan overleggen. Hier geef ik ze een kwartier voor. Na dit kwartier komen er zowel oplossingen als nog meer vragen, en ontstaat er een waardevol gesprek.
De hamvraag blijkt uiteindelijk te liggen tussen veiligheid en vertrouwen, waarden en normen. Het blijkt aan de ene kant een ingewikkelde vraag te zijn, maar aan de andere kant juist ook niet. Maar wat ik zie is een groep studenten die zich aan het ontwikkelen zijn, die kennis en gevoel delen en die nadenken over al dan niet te nemen vervolgstappen zonder dat ze de werkelijke inhoud van de vraag weten. Aan het einde van de les, die overigens niets meer te maken heeft met de les die ik voorbereid heb, komt de student die haar vraag stelde naar mij toe. ‘Mevrouw, nu begrijp ik waarom u vroeg wat ik voelde’, zegt ze. Op mijn vraag of deze les haar heeft geholpen is het antwoord: ‘Zeker, mijn gevoel zegt nu dat ik de juiste vervolgstappen heb ondernomen, dankuwel.’
Ik kijk haar na, en op een of andere manier ben ik ontroerd …
Marloes Jobing-Westen werkt als mbo-docent bij de richting pedagogisch werk/ onderwijsassistent en is daar ook intern begeleider/coach studenten Passend Onderwijs. Daarnaast is ze (beroeps)coach, coacht ze collega-docenten bij het PDG-traject en is ze teamcoach en onderwijsexpert.
