Met de werkvorm Wall of Wonder geef je ruimte aan de geschiedenis, inclusief problemen en pijn. Tegelijkertijd is er met deze interventie ook ruimte voor de positieve energie van Appreciative inquiry. De deelnemers maken een tijdlijn van de organisatie of gemeenschap, waarbij onder andere gemeenschappelijke thema’s zichtbaar worden. Zo ontstaat wederzijdse herkenning.
Het idee
De Wall of Wonder is een tijdlijn die alle betrokkenen invullen. Met een gezamenlijk bepaald beginpunt, tijdschaal en punt in de toekomst delen betrokkenen ervaringen en dromen. Hoe gaat het nu? Hoe hopen we dat het over een aantal jaar gaat? Er is ruimte voor gesprekken, zodat mensen elkaar begrijpen. Zo breng je gezamenlijk de geschiedenis in kaart. Er hoeft geen consensus gevonden te worden over wat er belangrijk of waar is, iedereen mag zijn eigen ervaring delen.
Als de tijdlijn gevuld is, is er gelegenheid voor goede gesprekken. Besteed aandacht aan de waarderende basishouding. Stimuleer oordeelvrije nieuwsgierigheid. Met de Wall of Wonder kun je ‘gedoe’ (tegenslag, weerstand, slechte ervaringen) bespreekbaar maken en samen kijken naar wat de betrokkenen samen wensen voor de toekomst. Soms kun je de inzichten die hieruit ontstaan, gebruiken voor de start van een waarderend onderzoek.
Wat je doet
Om te beginnen bepaal je in overleg met de betrokkenen een geschikt beginpunt en tijdschaal. Het beginpunt kan het oprichtingsjaar zijn, of een ander logisch startpunt. Dat mag in een ver verleden liggen – maar let dan wel op de schaalverdeling. Bepaal welke tijdvakken logisch zijn (bijvoorbeeld blokken van vijf jaar of bij een individu lagere school, middelbare school, tijd bij werkgever X, enzovoort). Bepaal hoe ver het toekomstperspectief ligt.
Maak een fysieke Wall of Wonder, bijvoorbeeld door grote vellen papier achter elkaar aan de muur te hangen. Hierop teken je een horizontale lijn als tijdslijn, met het gekozen beginpunt, eindpunt en tijdvakken. Eventueel kun je onderscheid maken tussen persoonlijke, bedrijfsgebonden gebeurtenissen en gebeurtenissen in de samenleving.
Vervolgens wordt de tijdlijn gevuld. Vraag de deelnemers om alle belangrijke gebeurtenissen, positief en negatief, op te schrijven van het beginpunt tot het heden. Dat kan direct op de tijdlijn of op post-its die op de tijdlijn worden geplakt.
Daarna vraag je iedereen om het deel van de tijdlijn dat loopt van vandaag tot het gekozen punt in de toekomst te vullen. Laat alle gebeurtenissen (positief en negatief) opschrijven waarvan mensen weten, hopen of vertrouwen dat ze in de toekomst zullen plaatvinden.
Daarna laat de groep het resultaat op zich inwerken. Stimuleer deelnemers om in gesprek te gaan met elkaar, bijvoorbeeld door enkele nieuwsgierige of waarderende vragen. Als hiervoor genoeg tijd is genomen, kun je de deelnemers helpen om samen fases te benoemen in de tijdlijn. Ook kunnen thema’s naar voren komen in de Wall of Wonder. Aan deze fases en thema’s kun je een naam, een metafoor of een beschrijving koppelen. Wellicht lenen de thema’s voor de gewenste toekomst zich voor een gezamenlijk waarderend onderzoek. Een andere manier om Wall of Wonder te gebruiken, is om het proces van een waarderend onderzoek vast te leggen of bij het valueren.
Appreciative inquiry biedt trainers, coaches en veranderaars praktische werkvormen om op een constructieve, waarderende manier mensen te helpen in hun ontwikkeling en verandering.
Bron: Appreciative Inquiry – Waarderende werkvormen voor trainers, teamcoaches en veranderaars
