Hooggevoeligheid leert ons om niet altijd in de karrensporen van onze voorouders te blijven doorploeteren. Maar we hoeven ook niet te kiezen voor de snelweg die onze eigen ouders bouwden om met hoge haast door de vooruitgang te racen. Wie als hoogsensitief persoon (hsp) een relatie aangaat met een ander, kan beter het wiel – of de eigen weg – opnieuw uitvinden.
Peter en Samira zijn een liefdesstel, beiden achter in de twintig en vast van plan de hoogsensitiviteit van Samira beter te begrijpen. Peter, succesvol en gedreven evenementenmanager, leerde Samira, laborante in een farmaceutisch bedrijf, drie jaar geleden kennen op een gezamenlijk feest. Al gauw werden ze onafscheidelijk. Sindsdien heeft Samira het alleen al drie keer uitgemaakt. Door iets waar ze beiden niet de vinger op kunnen leggen, durft Samira zich toch niet volledig te binden aan haar wederhelft.
Als ze mij bezoeken, zitten ze net in zo’n turbulente knipperlichtperiode. Samira is zelfs uit huis getrokken om weer op zichzelf te gaan wonen. Desondanks is er bij beiden nog de bereidheid om aan zichzelf en de relatie te werken. Iets zorgt ervoor dat ze ook weer niet zonder elkaar kunnen. Ik complimenteer hen in elk geval voor hun bereidheid te begrijpen wat er gaande is.
‘ In mijn hoofd zou ik graag samen willen zijn, mijn lichaam geeft vaak aan dat het niet goed voelt’
Eén van de hoofdthema’s waarover ze allebei meer willen leren, is de hooggevoeligheid van Samira. Samira is inderdaad zéér sensitief en pikt heel gemakkelijk de stemming van anderen op. ’Peters energie voelt vaak te zwaar voor mij. Ik blokkeer en weet bijna niet wat ik moet zeggen. Ik kan er zelfs hoofdpijn van krijgen. In mijn hoofd zou ik graag samen willen zijn, mijn lichaam geeft vaak aan dat het niet goed voelt.’
‘Samira wil 100 procent zekerheid over de relatie, maar volgens mij heb je dat nooit. Je moet in een relatie geven en nemen’
Peter heeft een andere kijk op de relatie: ‘Samira wil 100 procent zekerheid over de relatie, maar volgens mij heb je dat nooit. Je moet in een relatie geven en nemen. Ik zie dat zo, maar ik wil wel begrijpen waarom Samira zich soms zo voelt. Als het slecht gaat, communiceert ze niet meer. Ze keert in zichzelf en deelt dan niets, en staat dan ook niet open voor wat ik ook maar zeg. Als zoiets gebeurt, lijkt ze alles te vergeten wat we in therapie hebben geleerd, eerder hebben besproken of in boeken hebben gelezen. Ze lijkt alle realistische verwachtingen van een relatie te verliezen. Heeft ze een hechtingsprobleem?’
Al pratende komen we tot de ontdekking dat alle drie de keren dat Samira de relatie beëindigde, dit na een intensieve periode was waarin Samira meewerkte bij een van de festivals die Peter organiseert. ’Ik help hem dan met allerlei zaken die geregeld moeten worden, ik ben zijn manusje-van-alles. Ik vind het leuk om te doen, ik houd van de sfeer op de festivals, maar het is ook enorm hectisch en uitputtend. Ik zie dan ook een kant van Peter die ik moeilijk vind. Soms is hij heel hard en zakelijk, ik vind hem dan erg onaantrekkelijk.’
Ik leg uit dat een hsp van hectische, zware periodes vrijwel altijd een terugslag krijgt. Dit is na de fysieke overprikkeling vaak in tweede instantie een emotionele respons. Het lichaam is door de uitputting uit balans geraakt, er zijn letterlijk tekorten in neurotransmitters ontstaan, waardoor de hormoonhuishouding op hol slaat. Het derde gevolg van stressvolle situaties is dat het hoofd – de geest – ermee aan de haal gaat. Samira en Peter beamen dat dit precies is wat er telkens bij Samira gebeurt.
‘Ik zie dan alleen nog maar de grote verschillen tussen ons. Ik denk dan: onze levens liggen te ver uit elkaar, we passen niet bij elkaar. Ik voel letterlijk afkeer’
Samira: ’Ik zie dan alleen nog maar de grote verschillen tussen ons. Ik denk dan: onze levens liggen te ver uit elkaar, we passen niet bij elkaar. Ik voel letterlijk afkeer. Hij probeert me dan met praten te bereiken, maar door zijn zware mentale energie drijf ik alleen maar verder van hem af.’
Ik leg Peter uit wat Samira is zo’n periode vooral nodig heeft: niet iemand die de oplossing komt aandragen of met argumentatie haar van zijn gelijk wil overtuigen. Wat ze dan nodig heeft, is rust en ruimte, een man die zakt in zijn energie – zen is – en vooral luistert en haar met ik-boodschappen antwoordt. Samira moet andere vaardigheden leren: proactief nadenken of ze überhaupt nog wel met zulke festivals moet meewerken. Bovendien zal ze regelmatig rust in moeten inplannen, momenten waarop ze helemaal alleen is.
‘Een vakantie samen is leuk, maar als je voortdurend op elkaars lip zit, hoe leuk je elkaar ook vindt, wordt dit vroeg of laat voor een hsp een drama’
Ik leg hun uit dat het criterium bij hooggevoeligheid vaak niet is of je iets wel of niet leuk vindt, maar of je het aankunt. Of je voldoende down-time kunt inlassen. Een vakantie samen is leuk, maar als je voortdurend op elkaars lip zit, hoe leuk je elkaar ook vindt, wordt dit vroeg of laat voor een hsp een drama. En ik vertel hun hoe ik zelf tijdens mijn huwelijksreis zwaar overprikkeld hard gillend wegrende van mijn kersverse echtgenoot. We lachen om de overeenkomsten. Peter en Samira plannen de komende weken heel bewust tijd met en tijd zonder elkaar in, en ik geef het paar opnieuw complimenten voor de manier waarop ze allebei bereid zijn om Samira’s sensitiviteit te begrijpen en een plek te geven. En Peter beaamt dat je ook een relatie moet organiseren, zoals een goed evenement. Ja, de nieuwe generatie is op een goeie manier bezig het wiel opnieuw uit te vinden, concludeer ik tevreden.
